แกะรอยความยิ่งใหญ่อาณาจักรโตโยต้า

TOYOTA นั้นเป็นแบรนด์รถยนต์ที่หลายคนรู้จักกันดี ทุกวันนี้รถยนต์สัญชาติญี่ปุ่นแบรนด์นี้ครองส่วนแบ่งตลาดโลกกว่า 11.8% (สถิติอ้างอิงปี ค.ศ.2013) ซึ่งถือว่ามากที่สุดในโลกเลยทีเดียว แถมในปี ค.ศ.2014 บริษัท Toyota Motor Corporation นั้นยังก้าวขึ้นเป็นบริษัทขนาดใหญ่ที่สุดเป็นอันดับที่ 12 ของโลกอีกด้วย (ข้อมูลล่าสุด : ตุลาคม 2014) และถือเป็นบริษัทชั้นนำอันดับหนึ่งของญี่ปุ่น ... จากจุดเริ่มต้นในวันนั้น สู่ความยิ่งใหญ่ในวันนี้ ณ สถานที่ที่เป็นจุดกำเนิดแห่งอุตสาหกรรมอันทรงพลังนั้นยังคงเก็บรักษาประวัติศาสตร์อันทรงคุณค่าได้เป็นอย่างดี และพร้อมเล่าเรื่องราวเส้นทางความสำเร็จของกลุ่ม TOYOTA Group ผ่านอาคารอนุสรณ์เทคโนโลยีอุตสาหกรรมโตโยต้าให้เราได้สัมผัสกันทุกมุมมอง

ทันทีที่ผมเดินผ่านอาคารสามชั้นสีเทาหลังขนาดย่อมอันเป็นตึกเก่าแก่ในสไตล์ยุโรปผสมญี่ปุ่นผมกลับหลงเสน่ห์ของอาคารนี้อย่างไม่รู้ตัว การต้อนรับแรกนี้ก็คือ อาคารกลุ่มโตโยต้า อันเป็นสำนักงานใหญ่ดั้งเดิมของกลุ่มโตโยต้าอุตสาหกรรม (Toyota Industries Corporation) ก่อนที่จะทำอุตสาหกรรมรถยนต์ ซึ่งอาคารแห่งนี้สร้างขึ้นเมื่อปี ค.ศ.1925 ปัจจุบันถูกอนุรักษ์ไว้เป็นอย่างดี ตรงจุดนี้มีห้องขนาดเล็กที่ฉายวิดิทัศน์แนะนำพร้อมทั้งเล่าเรื่องราวอย่างคร่าวๆ ของโตโยต้าให้เราได้รู้จักเบื้องต้นก่อนที่จะสำรวจโลกแห่งโตโยต้าในโซนด้านในกัน

เสร็จจากอาคารเก่าเดินมาอีกไม่กี่ก้าวสิ่งที่สร้างความประทับใจให้ผมต่อมาก็คือตึกอิฐแดงเก่าแก่ขนาดใหญ่ซึ่งที่นี่ก็คือ อาคารอนุสรณ์เทคโนโลยีอุตสาหกรรมโตโยต้า (トヨタ産業技術記念館) หรือ TOYOTA Commemorative Museum of Industry and Technology นิยมเรียกสั้นๆ ว่า TOYOTA Tecno Museum ที่หยิบเอาพื้นที่ดั้งเดิมของโรงงานบริษัทปั่นด้ายและทอผ้าโตโยดะมาจัดแสดงเป็นพิพิธภัณฑ์เล่าเรื่องราวของอุตสาหกรรมในกลุ่มบริษัทโตโยต้าตั้งแต่จุดกำเนิดจนถึงปัจุบัน เพื่อให้ผู้ที่มาเยือนได้เรียนรู้ถึงจิตวิญญาณแห่งการค้นคว้าและสร้างสรรค์ตลอดจนหัวใจแห่งการประดิษฐ์ของโตโยต้านั่นเอง

ภายในบริเวณพิพิธภัณฑ์แห่งนี้แบ่งโซนจัดแสดงเป็นสองส่วนใหญ่ๆ คือ 1.Textile Machinery Pavilion ศูนย์รวมเครื่องจักรทอผ้าที่จัดแสดงวิวัฒนาการของอุตสาหกรรมสิ่งทอในอดีตจนถึงปัจจุบัน 2.Automobile Pavilion ศูนย์จัดแสดงอุตสาหกรรมยานยนต์ที่ให้ความรู้ตั้งแต่จุดกำเนิดของเครื่องยนต์โตโยต้าจนถึงเทคโนโลยีอันทันสมัยของยานยนต์ปัจจุบัน ... แต่ว่าก่อนที่เราจะก้าวสู่ด้านในนั้นทุกคนจะถูกต้อนรับที่โถงทางเข้าด้วยเครื่องทอผ้าแบบหมุนเวียน (Circular Loom) ขนาดมหึมาที่จะสร้างความตื่นตะลึงให้กับเราตั้งแต่แรกเห็น เครื่องทอผ้านี้ถูกประดิษฐ์ขึ้นในปี ค.ศ.1906 โดยนายซากิชิ โตโยดะ ผู้ก่อตั้งกลุ่มโตโยต้านั่นเอง มันเป็นเครื่องทอผ้าแบบทอหมุนไปรอบๆ ทำให้ทอได้อย่างรวดเร็ว เป็นเครื่องหนึ่งที่ถือเป็นการปฎิวัติอุตสหกรรมสิ่งทอญี่ปุ่นเลยทีเดียว (รอบสาธิตเครื่องทอผ้าแบบหมุนเวียน : 10.00 น. / 13.30 น. / 15.00 น.)

โซนแรกที่ต้อนรับผมนั้นก็คือ Textile Machinery Pavilion อันเป็นอุตสาหกรรมเริ่มต้นของกลุ่มโตโยดะมาจนถึงยุคปัจจุบัน ซึ่งจัดแสดงวิวัฒนาการการทอผ้าตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันภายใต้โครงสร้างโรงงานอันแสนคลาสสิกขนาดใหญ่ ภายในโซนนี้มีการสาธิตการทอผ้าตั้งแต่ครั้งยังทอด้วยมือ, ใช้เครื่องจักรที่เดินเครื่องจากกังหันน้ำ, ไปจนถึงการก้าวเข้าสู่อุตสาหกรรมอันทันสมัย ตั้งแต่ยุคแรกจนกระทั่งถึงเทคโนโลยีอุตสาหกรรมการทอผ้าล่าสุด

เสร็จจากโซนอุตสหากรรมสิ่งทอนั้นเราก็จะพบกับจุดเชื่อมต่อไปยังโซนอุตสาหกรรมยานยนต์ในส่วน Automobile Pavilion ทว่าตรงจุดเชื่อมต่อนี้แหละเป็นสิ่งที่สร้างความประทับใจให้ผมมากที่สุด เพราะตรงจุดนี้เองที่เล่าเรื่องราวการกำเนิดรถยนต์โตโยต้าอย่างเห็นภาพ และทำให้เราได้รู้จักนายซากิชิ โตโยดะ (Sakichi Toyoda) และนายคิอิจิโร่ โตโยดะ (Kiichiro Toyoda) กันมากขึ้น ซึ่งสองพ่อลูกคู่นี้เองคือฟันเฟืองสำคัญของอุตสาหกรรมญี่ปุ่นตลอดจนของโลกในเวลาต่อมา

บริษัท Toyoda Automatic Loom Works เดิมนั้นเริ่มต้นอุตสาหกรรมสิ่งทอในปี ค.ศ.1926 โดยซากิชิ โตโยดะ (Sakichi Toyoda) ซึ่งเขาได้ประดิษฐ์และสร้างนวตกรรมเครื่องจักรขึ้นมามากมาย รวมถึงการคิดค้น Toyoda Model G Automatic Loom เครื่องจักรที่หยุดระบบการทำงานได้ด้วยตัวเองเมื่อเกิดปัญหา ซึ่งต่อมาเครื่องจักรนี้เองเป็นฐานเริ่มต้นในการพัฒนาเครื่องยนต์ของโตโยต้าในเวลาต่อมา ... โตโยต้านั้นเริ่มต้นขึ้นครั้งแรกในปี ค.ศ.1933 โดยยังเป็นแผนกหนึ่งของ Toyoda Automatic Loom Works แต่อุทิศให้กับการพัฒนาอุตสาหกรรมยานยนต์ซึ่งผู้ที่บุกเบิกควบคุมดูแลในส่วนนี้ก็คือตัวตั้งตัวตีอย่างคิอิจิโร่ โตโยดะ (Kiichiro Toyoda) ผู้เป็นลูกชายนั่นเอง โดยในปี ค.ศ.1934 ได้ประดิษฐ์เครื่องยนต์ Type A Engine ได้สำเร็จเป็นครั้งแรก ก่อนที่รถเก๋งคนแรกของโตโยต้า (ในตอนนั้นยังใช้ชื่อแบรนด์โตโยดะ) Model AA จะผลิตขึ้นสำเร็จเป็นครั้งแรกในปี ค.ศ.1936 และต่อมาอีกไม่นานบริษัท Toyota Motor ก็ได้ตั้งขึ้นอย่างเป็นทางการแยกกิจการมาเป็นอิสระในปี ค.ศ.1937 เพื่อผลิตรถยนต์สัญชาติญี่ปุ่นแข่งกับรถยนต์ยุโรปที่กำลังครองตลาดญี่ปุ่นอยู่ในยุคนั้น

**********************************************************************

นักประดิษฐ์ผู้ยิ่งใหญ่

นายซากิชิ โตโยดะ (Sakichi Toyoda) นั้นได้ประดิษฐ์นวตกรรมใหม่ๆ ให้กับอุตสาหกรรมญี่ปุ่นมากมายหลายชิ้น สำหรับชิ้นแรกที่เขาประดิษฐ์นั้นก็คือ Toyoda Wooden Hand Loom ซึ่งเป็นเครื่องทอผ้าไม้ด้วยมือที่ประดิษฐ์ขึ้นในปี ค.ศ.1890 ก่อนจะตามด้วยการประดิษฐ์เครื่องจักรในอุตสาหกรรมทอผ้าอีกมากมาย เขาได้รับเกียรติประวัติมากมายจากรัฐบาลญี่ปุ่นและหน่วยงานต่างๆ รวมถึงถูกคัดเลือกจากหน่วยงานสิทธิบัตรญี่ปุ่น (Japan Patent Office) ในปี ค.ศ.1985 ให้อยู่ในทำเนียบ 1 ใน 10 นักประดิษฐ์ผู้ยิ่งใหญ่ตลอดกาลแห่งแดนอาทิตย์อุทัยอีกด้วย

**********************************************************************

หลังจากที่ผมได้รู้ที่ไปที่มาตลอดจนจุดกำเนิดของโตโยต้าผ่านนิทรรศการที่จัดจำลองภาพการประดิษฐ์รถยนต์ในโรงงานเล็กๆ ในยุคนั้น เราก็จะเข้ามาสู่โซน Automobile Pavilion ที่จัดแสดงพัฒนาการในส่วนอุตสาหกรรมยานยนต์ของ Toyota Motor ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ในโซนนี้เราจะได้เห็นรถรุ่นเก่าคลาสสิกมากมาย ตลอดจนได้ชมการสาธิตกระบวนการผลิตอย่างใกล้ชิด รวมไปถึงเทคโนโลยีอันทันสมัยของรถยนต์โตโยต้ารุ่นล่าสุด ซึ่งทั้งหมดนี้ทำให้เรารับรู้ถึงความยิ่งใหญ่ของอาณาจักรโตโยต้าได้อย่างยอดเยี่ยมทีเดียว

อาคารอนุสรณ์เทคโนโลยีอุตสาหกรรมโตโยต้า (TOYOTA Commemorative Museum of Industry and Technology) นั้นตั้งอยู่ที่เขต Nishi-ku ในเมืองนาโกย่า ถือเป็น 1 ใน 3 พิพิธภัณฑ์ของโตโยต้าที่อยู่ในเมืองนาโกย่าอันเป็นเสมือนต้นกำเนิดสำคัญ (อีกสองแห่งก็คือ TOYOTA Kaikan Museum ที่เป็นโรงงานผลิตรถยนต์พร้อมเปิดให้เยี่ยมชม และ TOYOTA Automobile Museum พิพิธภัฑณ์ที่จัดแสดงรถยนต์โตโยต้าหายากทั้งจากทางฝั่งยุโรปและเอเชีย) ปัจจุบันบริษัทยักษ์ใหญ่ของโลกอย่าง TOYOTA Group นั้นแบ่งเป็นสองส่วนอุตสาหกรรมหลักๆ ก็คือ TOYOTA Industries Corporation กับ TOYOTA Motor Corporation มีฐานอุตสาหกรรมหลักอยู่ที่เมืองโตโยต้า จ.ไอจิ (Aichi)

จากรากแก้ว … สู่ต้นไม้อันยิ่งใหญ่

เป็นการเรียนรู้คุณค่าจากต้นตอประวัติศาสตร์

ที่ชวนจดจำไม่รู้ลืม

---------------------------------------------------------------

อาคารอนุสรณ์เทคโนโลยีอุตสาหกรรมโตโยต้า (トヨタ産業技術記念館) หรือ TOYOTA Commemorative Museum of Industry and Technology

+ ที่ตั้ง : 1-35 Noritake-Shinmachi, 4-Chome, Nishi-ku, Nagoya

+ เวลาให้บริการ : 09.30-17.00 น. (เปิดให้เข้าถึงเวลา 16.30 น.) / หยุดวันจันทร์

+ ค่าเข้าชม : ผู้ใหญ่ ¥500, เด็กนักเรียนมัธยม ¥300, เด็กนักเรียนประถม ¥200, ผู้สูงอายุ 65 ปี ขึ้นไป ฟรี (หมายเหตุ : บัตร Nagoya Subway One Day Pass ใช้เป็นส่วนลดได้ ¥100)

+ เว็บไซต์ : www.tcmit.org / ข้อมูลเพิ่มติม : มีโบรชัวภาษาไทยให้บริการ

+ วิธีเดินทาง : นั่งรถไฟใต้ดิน Nagoya Subway สาย H (สีเหลือง) Higashiyama Line มาลงสถานี H07-Kamejima