โตเกียวเป็นเมืองที่อัดแน่นไปด้วยพิพิธภัณฑ์ศิลปะมากมายและที่ดีเด็ดไปกว่านั้นก็คือ การจะเข้าถึงและเข้าใจศิลปะร่วมสมัยกลายเป็นเรื่องง่ายดาย ผมเองก็เป็นหนึ่งในผู้ที่ชื่นชอบศิลปะจัดวางแสนเพี้ยน ภาพถ่ายใหญ่ยักษ์ที่ดูไร้ความหมาย และภาพแปลกประหลาดต่างๆ หากตอนนี้คุณอยู่ในโตเกียว ผมขอบอกเลยว่ามีโอกาสสูงมากที่เมืองนี้จะทำให้คุณกลายเป็นคนคลั่งศิลปะเหมือนกับผมได้เช่นกัน! แม้ว่าคุณจะไม่เคยได้ยินชื่อเสียงเรียงนามของศิลปินชาวญี่ปุ่นสักคน แต่หากคุณอยากเห็นว่า ทำไมหลายคนถึงตื่นเต้นกันหนักหนา ที่เด็ดที่คุณควรเริ่มก็คงไม่พ้นพิพิธภัณฑ์ศิลปะร่วมสมัยโตเกียวนี่แหละ
ก็เหมือนกับพิพิธภัณฑ์ศิลปะส่วนใหญ่นั่นแหละ ตัวอาคารของพิพิธภัณฑ์ศิลปะร่วมสมัยโตเกียวก็เป็นงานศิลปะชิ้นหนึ่งที่รายล้อมด้วยศิลปะจัดวางที่ควรค่าแก่การชื่นชม ผ่อนคลายและตั้งสมาธิกันที่โถงกลางสักหน่อย จะได้ปรับอารมณ์ให้เหมาะชมศิลปะ และเมื่อคุณรู้สึกมีแรงบันดาลใจมากพอแล้ว เชิญชมนิทรรศการพิเศษก่อนเป็นอันดับแรก (โดยปกติมักจะมีให้ชมอยู่ 2-3 นิทรรศการ) จากนั้นค่อยมาต่อที่นิทรรศการหลัก แม้ว่าพิพิธภัณฑ์แห่งนี้จะอุทิศพื้นที่ส่วนใหญ่ให้กับศิลปะญี่ปุ่น แต่ก็มีการนำผลงานทรงค่าจากต่างประเทศมาแสดงไว้เช่นกัน ยกตัวอย่างเช่น "มาริลีน มอนโร" ซึ่งเป็นผลงานระดับตำนานของ แอนดี้ วอร์ฮอล นิทรรศการพิเศษของศิลปินต่างชาติก็มีจัดขึ้นเป็นประจำ
สิ่งที่ผมชอบเป็นการส่วนตัวเกี่ยวกับพิพิธภัณฑ์ศิลปะร่วมสมัยก็คือ คุณไม่สามารถล่วงรู้หรือคาดเดาอะไรจากมันได้ เมื่อคุณเดินเข้าไปในนิทรรศการ คุณอาจลงเอยด้วยการนอนราบกับพื้นแล้วเงยหน้าชมวิดิโออาร์ตแสน abstract ที่ติดอยู่บนผนังหรือเพดาน พยายามหาทางออกจากเขาวงกต หรือพยายามแก้ปัญหาภาพลวงตาอยู่ในห้องที่สร้างมาเป็นพิเศษก็เป็นได้
ศิลปะร่วมสมัยของญี่ปุ่นมีความต่างจากศิลปะร่วมสมัยของยุโรปที่ส่วนใหญ่เน้นเรื่องความคิด โดยศิลปะร่วมสมัยของญี่ปุ่นจะเน้นอารมณ์ สีสัน และหากต้องหาคำหนึ่งคำมานิยามสปิริตของมันแล้วละก็ ผมขอเลือกคำว่า "อัศจรรย์" ไม่ต้องไปคิดเยอะกับการตีความภาพหรือศิลปะจัดวางหรอก แค่สุขกับความรู้สึกที่คุณมีต่อมันก็พอแล้ว ตัวนิทรรศการหลักมีชิ้นงานที่ทรงพลังมากพอที่จะมอบประสบการณ์ลึกล้ำให้แก่คุณได้
หากคุณชอบงานของศิลปินคนใดเป็นพิเศษ แต่รู้สึกว่าคำบรรยายที่ให้ไว้ในสูจิบัตรยังไม่เพียงพอ ให้ไปที่ห้องสมุดศิลปะที่ชั้น B1 ที่นั่น คุณจะพบแคตตาล็อกและเอกสารอื่นๆ ที่เกี่ยวกับนิทรรศการที่กำลังจัดแสดงอยู่ รวมไปถึงคลังหนังสืออันหลากหลายทั้งภาษาญี่ปุ่น อังกฤษ และภาษาอื่นๆ อีกมากมาย ซึ่งจะช่วยนำทางคุณเข้าสู่โลกอันล้ำลึกของศิลปะสมัยใหม่ เมื่อคุณรู้สึกเต็มตื้นกับกับข้อมูลและความประทับใจแล้ว ลองชิมขนมขบเคี้ยวมื้อเบาๆ ที่ Café Hai (ร้านอาหารและกาแฟเวียดนาม) ที่ชั้น 2 หรือลอง "อาหารตะวันตกสไตล์ญี่ปุ่นร่วมสมัย" ที่ร้านอาหาร Content ชั้น B1 ก็ย่อมได้
แม้ว่าสถานที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์แห่งนี้จะไม่ได้อยู่ในย่านเก๋อย่างชิบูย่าหรือรปปงงิ แต่รับประกันว่า คุณจะต้องปลื้มปริ่มกับสวนคิบะ ซึ่งเป็นบริเวณที่พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ตั้งอยู่อย่างแน่นอน สวนสาธารณะคิโยสึมิอันงดงามและศาลเจ้าโทมิโอกะ ฮาชิมันก็อยู่ในระยะเดินถึง ดังนั้น หากคุณไม่ได้พักอยู่ในเขตโคโต ลองมาที่นี่เร็วขึ้นหน่อยสิ จะได้มีเวลาละเลียดบรรยากาศรอบๆ ด้วย
