ในช่วงสมัยเอโดะ มีถนนหลักสองสายที่เชื่อมเอโดะ (โตเกียว) กับเกียวโตไว้ด้วยกัน ได้แก่โทไคโดะ ซึ่งเป็นเส้นทางเลียบชายฝั่ง กับนากาเซนโดะ ซึ่งตัดผ่านกลางฮอนชู ตลอดสายนากาเซนโดะจุมีสถานีหกสิบเก้าแห่งให้นักท่องเที่ยวแวะพักผ่อน เติมเสบียง และสะสางธุระ สถานีแห่งที่สี่สิบห้าคือนาคัตสุงาวะ-จูกุซึ่งค่อย ๆ กลายมาเป็นเมืองนาคัตสุงาวะ
แม้ว่าหลายส่วนของนากาเซนโดะได้กลายมาเป็นถนนและทางหลวงเส้นหลัก ส่วนบรรดาจูกุก็กลายเป็นเมืองทันสมัย แต่ยังมีบริเวณบางแห่งที่ได้รับการอนุรักษ์ให้อยู่ในสภาพเดิมตลอดทั้งเส้นทางสายนี้ นาคัตสุงาวะ-จูกุเป็นศูนย์รวมของบ้านอุดัตสุสมัยเอโดะและหน้าร้านกับตึกสำนักงานคอนกรีตสมัยทศวรรษที่ 1960 ให้อารมณ์ของช่วงเวลาที่ตัดกันในทุกฝีก้าว
ผมเริ่มการออกสำรวจโดยจอดรถไว้ที่สวนสาธารณะ แล้วเดินไปยังนาคัตสุงาวะ-บาชิซึ่งแต่เดิมเป็นทางเข้าของเมือง ฮิโรชิเกะ ศิลปินอุคิโยะ-เอะชื่อดังของสมัยเอโดะได้ทำสิ่งพิมพ์สองเล่มเรื่องนาคัตสุงาวะ-จูกุในงานเขียนชุด "สถานีแห่งคิโซะ ไคโดะ" ซึ่งเป็นชื่อเก่าของถนนก่อนเปลี่ยนมาเป็นนากาเซนโดะ หนึ่งในสิ่งพิมพ์ 71 เล่มของเขาที่จัดทำร่วมกับเคไซ เออิซังเกี่ยวกับผู้คนที่ข้ามสะพานเพื่อไปยังนาคัตสุงาวะ-จูกุ สะพานในปัจจุบันถูกสร้างขึ้นหลังสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 แต่ผมกำลังจินตนาการว่าตัวเองเดินย่ำรอยเท้าของเขาขณะข้ามไปยังจูกุ
แม้ว่าอาคารหลังแรก ๆ จะไม่ใช่แบบสมัยเอโดะ แต่ก็มีการตกแต่งด้านหน้าร้านให้ดูเหมือน ทุก ๆ สองสามเมตรจะมีโคมเล็ก ๆ เขียนชื่อเขต "ชิมาตาชิ" "โยโกมาชิ" "นาคามาชิ" และ "ฮอนมาชิ" เป็นต้น ไม่นานผมก็มาเจอกับโรงกลั่นสาเกฮันซามะ ตึกทรงอุดัตสุที่มีลูกบอกทำจากหนามสนที่เรียกว่าสุงิดามะอยู่ด้านหน้า ซึ่งเป็นตัวบอกว่ามีเหล้าผลิตใหม่พร้อมวางขายแล้ว
ถนนนั้นแคบแต่รถยังผ่านไปมาได้อย่างช้า ๆ เราพะคนขับคอยให้ทางกัน ผมเลี้ยวไปที่หัวมุมและเจอกับบ้านที่มีห้องคล้ายพิพิธภัณฑ์เล็ก ๆ ซึ่งมีรูปถ่ายของบ้านเรือนและกิจการในย่านนั้น แม้ว่าในภาพกับคำอธิบายจะเป็นภาษาญี่ปุ่น แต่ก็ช่วยให้รู้จักตึกสำคัญ ๆ และความเป็นอยู่ในบริเวณนั้น
ผมเดินผ่านร้าขายขนมหวานญี่ปุ่นชื่อคาวาคามิยะที่เชี่ยวชาญการนำเกาลัดมาทำขนม กับโรงกลั่นและร้านสาเกอีกแห่งชื่อโอกะที่มีทั้งสาเก เบียร์ ไวน์ และสุราจำนวนมหาศาล ถนนฝั่งตรงข้ามโอกะก็มีตึกทรงอุดัตสุและตึกสมัยใหม่บางหลังที่ได้รับการออกแบบให้กลมกลืนกับบริเวณนั้น
นากาเซนโดะมีส่วนสำคัญในประวัติศาสตร์ญี่ปุ่น สามารถหาความรู้เพิ่มเติมได้ที่พิพิธภัณฑ์ด้านประวัติศาสตร์แห่งนากาเซนโดะ ที่ตั้งอยู่ในตึกเอ็นทีทีซึ่งแปลงโฉมใหม่ ที่มีทั้งเอกสาร ภาพเขียน และสื่ออื่น ๆ ที่บันทึกประวัติศาสตร์ของนากาเซนโดะไว้ เนื้อหาส่วนใหญ่เป็นภาษาญี่ปุ่นที่พวกภาพถ่ายกับภาพเขียนก็ช่วยเล่าเรื่องราวได้
ลงไปตามถนนชินมาชิมีสวนที่อุทิศแด่ประวัติศาสตร์ของจูกุกับบริษัททำของหวานอีกแห่งชื่อสุยะ เมื่อพระอาทิตย์กำลังตกดินและเมฆครึ้มเคลื่อนปกคลุมภูเขาเอนะ ผมกกลับไปที่รถโดยใช้เส้นทางเดิม มันเป็นทางเดียวกันที่สามารถพาผมไปไกลถึงเกียวโตได้
